W starożytnych czasach do zespolenia elementów konstrukcji wystawionych na niszczące działanie wody, dla Rzymian cement cena stanowiło wapno , które rozcierali razem z popiołem wulkanicznego pochodzenia bądź też z drobno zmielonymi dachówkami ceramicznymi. Aktywny tlenek krzemu a także glinu znajdujące się w popiele a także materiale dachówek reagowały z wapnem tworząc wyrób, który określono jako cement pucolanowy. Nazwa ta pochodzi od wioski Pozzuoli u podnóża Wezuwiusza, skąd wywodził się wykorzystany pierwszy raz popiół wulkaniczny. Określenie cement pucolanowy ma w dzisiejszych czasach odmienne znaczenie a także określa jeden z rodzajów cementu uzyskiwanego w wyniku wspólnego zmielenia portlandzkiego klinkieru, gipsu oraz różnych dodatków pucolanowych.

